DAO là gì? Đây có lẽ là câu hỏi chung của rất nhiều người khi tham gia vào trong lĩnh vực Crypto. Và để hiểu rõ hơn về DAO và những ứng dụng thực tế của nó, hãy cùng khám phá qua bài viết dưới đây.
Nội dung bài viết
DAO là gì?
DAO – viết tắt của Decentralized Autonomous Organization là một thuật ngữ dùng để chỉ các tổ chức tự trị phi tập trung. Các tổ chức này thường được xây dựng dựa trên công nghệ Blockchain và cả các giao thức khác.
DAO hoạt động theo cơ chế độc lập, tự chủ mà không cần các cơ quan trung gian. Điều này cho thấy sự khác biệt với một số đơn vị lớn như Microsoft, Google…
Hệ thống của DAO được kích hoạt là nhờ vào những quy tắc chung trong Smart Contract. Bên cạnh đó, tất cả biểu quyết, ý kiến, tham vấn đều được công khai minh bạch.
Ước tính, đến thời điểm hiện tại có tới hơn 100 DAO đang có mặt trên nhiều mảng. Có thể kể đến như Protocol, Investment, Operating Systems Grants hay Collector…
DAO và cách thức hoạt động
DAO là gì? Nó có cách thức hoạt động như thế nào? Có phức tạp không? Hiểu rõ điều này sẽ giúp bạn có thêm được cái nhìn tổng quan hơn.
DAO hoạt động bằng cách sử dụng các hợp đồng thông minh trên nền tảng Blockchain. Mỗi DAO sẽ có một tập hợp các quy tắc, các điều khoản và quy định được đặt ra để quản lý hoạt động của tổ chức.
Các thành viên của DAO được cấp quyền bỏ phiếu để đưa ra các quyết định quan trọng. Chẳng hạn như phê duyệt chi tiêu, quyết định đầu tư, thay đổi các điều khoản và điều hành tổ chức.
Tại đó, các thành viên còn có thể nhận thưởng bằng token hoặc tiền điện tử tương ứng với đóng góp của họ. Điều này giúp DAO hoạt động trong tình trạng hiệu quả hơn.
Những loại hình DAO
Hiện nay, DAO có 2 loại hình căn bản. Thứ nhất là Token Based DAO và thứ hai là Organization – Shared based DAO.
Token Based DAO
Token là điểm quyết định so sự thăng tiến của một DAO. Nếu không có nó, tổ chức được coi như thất bại hoàn toàn.
Trong một Token Based DAO, các token đại diện cho quyền sở hữu và quyền biểu quyết của các thành viên. Những người nắm giữ nhiều token hơn thì có ảnh hưởng lớn hơn Tuy nhiên, các quyết định đó đều được đưa ra bằng cách bỏ phiếu và đa số thành viên đồng ý mới có thể phê duyệt.
Token Based DAO có nhiều mặt ưu điểm, đơn cử như khả năng mở rộng với các cá nhân nắm giữ tài sản. Mặc dù vậy, trong việc tận dụng các nguồn lực và đi tới thống nhất vẫn còn nhiều bất cập.
Các Token Based DAO phổ biến là MakerDAO, Uniswap và Aave.
Organization – Shared based DAO
Organization đại diện cho một hệ thống các tổ chức có chung một hướng định cụ thể. Các thành viên trong đó sẽ sử dụng cổ phần – Shares để thực hiện biểu quyết.
Shares còn được gọi là chứng chỉ. Mấu chốt là nó có thể được mô tả và quản lý trên Blockchain. Một số Shared based DAO phổ biến là Aragon và Colony. Các DAO dạng này thường được sử dụng trong các doanh nghiệp phân phối tư nhân và các tổ chức phi lợi nhuận.
Những ưu điểm và nhược điểm của DAO
DAO là một thế giới rộng mở. Vì vậy trong quá trình nghiên cứu, áp dụng, người ta có thể nhìn thấy một số mặt tốt xấu khác nhau.
Ưu điểm của DAO
- Tính trách nhiệm: Cung cấp một môi trường chuyên tâm, khiến mọi cổ phần trong đó đều có trách nhiệm.
- Tính tự động hóa: Giúp tiết kiệm thời gian, giảm thiểu sự can thiệp của con người trong các quá trình giao dịch.
- Không có sự can thiệp của bên thứ ba: Giúp đảm bảo tính an toàn và độ tin cậy thường xuyên.
- Khả năng mở rộng: Có thể được mở rộng để đáp ứng những nhu cầu của các tổ chức theo nhiều quy mô khác nhau. Điều này giúp giảm thiểu chi phí và tăng tính hiệu quả duy trì.
- Tính cộng đồng hóa: Được xây dựng để tạo ra một cộng đồng lớn mạnh. Vì vậy nó giúp đẩy mạnh Community.
Nhìn chung, DAO có thể được coi là một thế giới công bằng, ngang hàng, không bị phân cấp.
Nhược điểm của DAO
Dù có nhiều ưu điểm nhưng không thể phủ nhận DAO vẫn tồn tại một số hạn chế. Chẳng hạn như:
- Tính chất khó khăn trong việc đưa ra quyết định: Các thành viên trong DAO có thể có những mục đích khác nhau, dẫn đến việc có sự đối lập trong quyết định chung.
- Vấn đề pháp lý: DAO đang đối mặt với các vấn đề pháp lý. Thực chất họ không phải là một loại hình tổ chức được công nhận pháp luật ở 1 số nước.
- Lộ thông tin quan trọng: Cũng bởi vì tính minh bạch hiện hữu nên DAO thường bị các đối thủ đoán trước những xu hướng tương lai.
DAO và các ứng dụng trong thực tế
DAO hiện tại được ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Thật tốt vì đa phần những Application này đều đem đến nhiều kết quả khả quan. Vậy những ứng dụng đó là gì? Hãy tiếp tục tìm hiểu nhé.
Tiền điện tử
DAO có thể được sử dụng trong lĩnh vực tiền điện tử với một số mục đích như sau:
- Quản lý các tài sản số: Quản lý các tiền điện tử, NFT hoặc các tài sản khác trên Blockchain. Thành viêncó thể quyết định về việc mua, bán hoặc giữ tài sản. Đương nhiên các quyết định được đưa ra thông qua quy trình bỏ phiếu.
- Quản lý các giao dịch tài chính: Quản lý các các khoản vay, lãi suất,…
Bên cạnh đó, DAO còn có thể tạo ra các ứng dụng tiền điện tử, quản lý hoạt động của các dự án cũng như tạo ra những cộng đồng lớn mạnh.
Một số DAO trong lĩnh vực tiền điện tử:
- MakerDAO: L một trong những DAO đầu tiên được tạo ra trên Blockchain Ethereum. Nó là một hệ thống cho phép người dùng tạo và quản lý các Stablecoin được đảm bảo bằng những dạng tài sản khác nhau.
- Aave: Có tính năng đặc biệt là “Flash Loans”. Cho phép người dùng vay tiền ngay lập tức và trả lại trong vòng vài giây.
- Bitshares: Tự quản lý tốt, có hệ thống bỏ phiếu dạng nâng cao.
- Bitcoin: DAO sơ khai đầu tiên trên thị trường tiền ảo.
- Yearn Finance: DAO này cho phép người dùng tự động hóa quá trình đầu tư vào các nền tảng tiền điện tử khác nhau.
- Uniswap: Giao dịch trực tiếp mà không cần thông qua các sàn giao dịch trung gian. Nó cũng sử dụng các hợp đồng thông minh để quản lý giao dịch.
Bất động sản
DAO được sử dụng trong khá nhiều trong lĩnh vực bất động sản:
- Quản lý các dự án bất động sản: Quản lý tiến độ, ngân sách, các bước xử lý pháp lý và chia sẻ lợi nhuận. Bên cạnh đó còn quản lý việc thuê và bán các tài sản.
- Đầu tư vào bất động sản: Bằng cách quyết định mua các tài sản và chia sẻ lợi nhuận cho các thành viên.
- Giao dịch bất động sản: Sử dụng để quản lý các thị trường bất động sản phân tán và cho phép các nhà đầu tư mua và bán các token. Điều này giúp giảm thiểu các rào cản về tài chính và giúp tăng tính thanh khoản chung.
- Quản lý các hợp đồng thông minh: Giảm thiểu rủi ro liên quan đến các hợp đồng. Tăng tính minh bạch và an toàn cho các bên liên quan.
Các DAO đã và đang hoạt động trong lĩnh vực này có thể kế đến như:
- RealT: Là một DAO được thành lập để đầu tư vào tài sản bất động sản tại thành phố Detroit, Michigan, Hoa Kỳ.
- Propy: Nền tảng Blockchain cho phép mua bán bất động sản trên toàn thế giới, sử dụng các đồng tiền điện tử để thanh toán.
- DeFi Real: Dựa trên nền tảng Ethereum, được thành lập để đầu tư vào các bất động sản giá tốt.
Thương mại điện tử
DAO có thể được áp dụng trong lĩnh vực thương mại điện tử. Mục đích chính là tạo ra các nền tảng và cộng đồng phi tập trung cho các doanh nghiệp và người dùng tham gia.
- Governance DAO: Được sử dụng để quản lý các quyết định liên quan đến hoạt động thương mại. Bao gồm về chiến lược, sản phẩm và dịch vụ. Điều này giúp tạo ra một môi trường phi tập trung cho các doanh nghiệp.
- Reward DAO: Sử dụng để phân phối phần thưởng cho các đối tác và người dùng tham gia. Ví dụ như chương trình giới thiệu, khuyến mãi và hoạt động Marketing khác.
- Investment DAO: Cho phép mua các token để đầu tư vào các công ty và chia sẻ lợi nhuận từ những dự án thương mại điện tử.
Ngoài ra còn có Community DAO hoặc Decentralized Marketplace DAO là các ứng dụng nổi bật trong lĩnh vực này.
Giáo dục
DAO được cấy ghép trong lĩnh vực giáo dục để tạo ra các nền tảng và cộng đồng phi tập trung. Nhưng khác là dành cho đối tượng nhà trường như các sinh viên, giáo viên và các bên liên quan khác. Một số DAO nổi bật trong lĩnh vực giáo dục có thể nhắc đến như:
- Education DAO: Quản lý các quyết định liên quan đến hoạt động giáo dục. Bao gồm chương trình đào tạo cho giáo viên và học sinh.
- Scholarship DAO: Phân phối các học bổng cho các sinh viên, cho phép các nhà tài trợ mua các token để đóng góp vào quỹ chung. Bên cạnh đó các sinh viên có thể sử dụng token để đăng ký nhận học bổng.
- Certification DAO: Sử dụng để quản lý các quyết định liên quan đến việc cấp chứng chỉ.
- Decentralized Learning DAO: Sử dụng để quản lý một nền tảng học tập phi tập trung. Có thể được xây dựng trên Blockchain và sử dụng các đồng tiền điện tử để thanh toán.
- Community DAO: Tạo ra cộng đồng và dùng nó để chia sẻ thông tin, phân bổ các sự kiện và hoạt động, đồng thời cung cấp hỗ trợ cho các thành viên.
Văn hóa và nghệ thuật
Dưới đây là một số ứng dụng của DAO trong lĩnh vực văn hóa và nghệ thuật
- Art DAO: Quản lý một bộ sưu tập các tác phẩm nghệ thuật số và vật lý. Các thành viên của DAO có thể mua và bán các tác phẩm đó bằng cách sử dụng đồng tiền điện tử hoặc token tương thích.
- Music DAO: Sử dụng để quản lý các quyết định liên quan đến hoạt động âm nhạc. Bao gồm đầu tư, phát hành, quản lý bản quyền.
- Film DAO: Quản lý các quyết định liên quan đến hoạt động sản xuất phim…
Ngoài ra còn có Cultural Heritage DAO, Community DAO…
Lời kết
Thông qua bài viết trên hy vọng các bạn đã biết được DAO là gì cũng như biết được những ứng dụng của nó. Thực tế, DAO còn được áp dụng trong nhiều lĩnh vực lớn khác như y tế, năng lượng, bảo hiểm, du lịch, chứng khoán…
Đọc thêm:
